Perspectiefnota 2026-2029: investeren voor toekomstige generaties

Het college van burgemeester en wethouders wil 15 miljoen euro aan ombuigingen doorvoeren in de begroting van de gemeente Ede. Dat staat in de Perspectiefnota voor 2026-2029, die in juni en juli in de gemeenteraad wordt besproken. De ombuigingen zijn minder hoog dan aanvankelijk gevreesd, toch blijven forse bezuinigingen noodzakelijk. Maar Ede wil ook investeren voor toekomstige generaties. 

Het aantal inwoners van Ede groeit de komende jaren. Daarom zijn extra huizen, maatschappelijke voorzieningen en arbeidsplaatsen nodig. Het college wil toekomstige generaties een goede woning en een fijne leefomgeving bieden. Concrete voorbeelden hiervan zijn de nieuwe woonwijk Doesburgerbroek, FRISO/de Basis op de kazerneterreinen, de plannen voor Hoogbouw Ede-Zuid en de nieuwe fietsbrug over de Klinkenbergerweg. Maar ook de maatschappelijke weerbaarheid is een belangrijk thema, zeker in deze tijd van onrust en polarisatie. Daarom blijven we investeren in veiligheid en weerbaarheid van de inwoners in onze gemeente.

Het Rijk geeft de gemeente vanaf 2026 minder geld. Daarom is het noodzakelijk om kritisch naar de uitgaven van de gemeente te kijken. Met input van de inwoners en de gemeenteraad heeft het college voor in totaal 15 miljoen euro aan maatregelen samengesteld. Deze maatregelen worden ombuigingen genoemd en kunnen in drie categorieën worden verdeeld: besparen door taken niet of anders te doen,  besparen door taken efficiënter te organiseren en uit te voeren en het verhogen van de inkomsten.

Wethouder Bram van der Beek: “We hebben ons best gedaan om een evenwichtig pakket aan de gemeenteraad voor te leggen. We willen blijven investeren in de toekomst van Ede en ontkomen tegelijkertijd niet aan forse maatregelen. Dat gaat iedereen in Ede merken, maar we ontzien de inwoners die hulp en steun het hardst nodig hebben.” 

Het college wil niet bezuinigen op landbouw en natuur(herstel). Voorzetting van dit beleid is noodzakelijk om de stikstofcrisis het hoofd te bieden en woningen te kunnen blijven bouwen. Ook blijft Ede inzetten op duurzaamheid, waar ook de nodige rijksmiddelen voor beschikbaar zijn. Daardoor kan de gemeente hierop besparen.
Grote besparingen op het beheer van de openbare ruimte vindt het college niet wenselijk. Een groene, schone en opgeruimde leefomgeving maakt dat inwoners zich thuis voelen. Wel wordt er gekeken hoe we efficiënter kunnen werken. 

De plannen voor het sociaal domein draaien om het principe ‘voorkomen is beter dan genezen’. Het college wil bezuinigen op formele hulp. Daarom wordt de WMO flink hervormd door tegelijkertijd te bezuinigen, maar wel te investeren in informele hulp, preventie en ondersteuning van kwetsbare groepen. Dagbesteding zal bijvoorbeeld de komende jaren vaker in buurthuizen worden georganiseerd en minder via formele zorgorganisaties. Ook wordt jeugdzorg hervormd om de toenemende vraag op te vangen. 

Het college is blij dat de eerdergenoemde OZB verhoging afdoende is en dat er nu geen grotere OZB verhoging nodig is. Wel worden de toeristen- en forensenbelasting verhoogd om de inkomsten te verhogen. Dat geldt ook voor de parkeervergunningen. De parkeertarieven voor bovengronds parkeren zijn al vanaf 1 januari verhoogd.

Na stevige druk vanuit gemeenten heeft het Rijk in zijn Voorjaarsnota extra geld beschikbaar gesteld. De verwachte tekorten voor de komende jaren, vooral in 2026 en 2027, vallen hierdoor minder hoog uit dan vooraf ingeschat. Het college ziet dit als een kleine stap in de goede richting omdat er sprake is van enige financiële verlichting. Maar de structurele problemen zijn nog niet oplost. Het betekent wel dat de benodigde besparingen minder groot zijn en de gemeente voor de korte termijn, 2026 en 2027, toch wat investeringen kan doen.