Herinrichting Zeeheldenbuurt

We richten de Zeeheldenbuurt opnieuw in. Dit is nodig omdat het riool vervangen moet worden. Met het opnieuw inrichten kunnen we de wijk groener, veiliger en duurzamer maken. Ook kunnen we de buurt aanpassen naar de eisen van de huidige tijd, met meer aandacht voor klimaat, duurzaamheid en verkeersveiligheid. 

In de Zeeheldenbuurt richten we de openbare ruimte opnieuw in. Hiervoor voeren we de volgende werkzaamheden uit:

  • Onder het wegdek vervangen we een groot deel van de bestaande rioleringsbuis voor twee aparte buizen: één voor het afvalwater en één voor het regenwater. Op deze manier wordt minder schoon water naar de rioolwaterzuivering afgevoerd. De buis voor het regenwater heeft gaatjes waardoor het regenwater in de bodem komt.
  • Door de vervanging van het riool verminderen we wateroverlast en stankoverlast.
  • Op de meeste plekken vervangen we de weg en de stoep.
  • Een aantal bomen vervangen we door nieuwe bomen. In het ontwerp bepalen we op welke plek vervangende bomen komen te staan. Ook vergroten we de groeiruimte van de bomen in de wijk en proberen we nieuwe bomen toe te voegen.
  • In totaal knappen we vier speeltuinen op. Twee speeltuinen passen we aan tot ontmoetingsplek voor de buurt. Het gaat om de speeltuinen aan de Kraatsweg/Witte de Withstraat, Kraatsweg, het Slijpkruikpark en het skatepark in De Ruijterstraat. De speeltuinen aan de Witte de Withstraat en het Banckertplein worden initiatiefplekken. U leest hier meer over onder het kopje ‘Wat gebeurt er met de speelplekken?’.
  • We onderhouden de straatverlichting. Als het nodig is vernieuwen we de openbare verlichting.
  • Bij de herinrichting hebben we aandacht voor parkeren en verkeersveiligheid. We plaatsen drempels en versmallen een aantal wegen.
  • We richten de buurt meer klimaatvriendelijk in. Dit doen we door meer groen aan te leggen. Ook zorgen we voor opvang van regenwater en vergroten we de biodiversiteit. Dat betekent dat we de buurt aantrekkelijk maken voor verschillende planten, vogels, insecten en andere dieren.

We verwachten in het derde kwartaal van 2025 te starten met de herinrichting. 

Voor we starten met de uitvoering organiseren we nog een informatiebijeenkomst. Tijdens deze bijeenkomst gaan we verder in op de planning van de werkzaamheden, in welke volgorde we de betrokken straten aanpakken en hoe we omgaan met de bereikbaarheid voor bewoners. 

Hieronder vindt u op thema veelgestelde vragen en de antwoorden over de ontwerptekeningen. 

Hoe verliep het participatietraject?

2019 - 2021

In de eerste fase (2019-2021) zijn wensen en ideeën voor het ontwerp opgehaald bij bewoners. 

2022

Het college van burgemeester en wethouders en de gemeenteraad kozen voor de herinrichting van de Zeeheldenbuurt voor een Pragmatische integrale toekomstgerichte wijkaanpak met geoptimaliseerde EPA. Dit betekent dat alle kennis en ervaring uit de eerste fase zo goed mogelijk gebruikt wordt bij het ontwerp. Dat ontwerp zou vervolgens éénmaal worden voorgelegd aan de bewoners. Daarnaast was het voorstel om een enquête onder de bewoners te verspreiden waarin zij knelpunten in de straat kunnen aangeven.

2023

In juli 2023 zijn de bewoners van de Zeeheldenbuurt per brief geïnformeerd over de keuze van de gemeenteraad. In september 2023 gingen wij in gesprek met het Buurtcomité Zeeheldenbuurt. In dat gesprek heeft het Buurtcomité aangegeven dat zij een extra enquête niet zien zitten. Dit is omdat de opgehaalde informatie uit de eerste fase genoeg is voor het opstellen van een ontwerp voor de herinrichting. Op basis van het gesprek is een nieuwe aanpak uitgewerkt. Deze aanpak is in een volgend gesprek in november aan het Buurtcomité toegelicht. Daarna is het ontwerpproces opgestart en is het Buurtcomité op verschillende momenten geïnformeerd.

2024

Op 16 april 2024 werd het voorlopig ontwerp gepresenteerd aan het Buurtcomité. Hierop volgde een brief van bewoners met opmerkingen in mei 2024. Deze zijn, waar mogelijk, verwerkt in het ontwerp. Op 10 juli 2024 is het voorlopig ontwerp gepresenteerd aan de bewoners. In augustus 2024 ontvingen wij hierop reacties van bewoners en handtekeningenacties. Vanwege de vele reacties en een motie van de gemeenteraad zijn extra momenten van communicatie en participatie afgesproken:

  • 27 september 2024: een functionele ronde;
  • oktober 2024: beantwoording 75 punten en functionele ronde;
  • 18 november 2024: een gesprek met de initiatiefgroep Zeeheldenbuurt na het delen van het aangepaste ontwerp;
  • 27 november 2024: en een rondgang met de wethouder.
2025

Op 6 januari 2025 is het nieuwe ontwerp gepubliceerd op de website van de gemeente Ede, samen met een document van vraag en antwoord als toelichting op het ontwerp. Op 14 januari 2025 is een informatieavond georganiseerd. Hierbij konden bewoners het ontwerp per straat inzien en vragen stellen. Na het beantwoorden van de vragen uit de informatieavond werd het ontwerp afgerond en technisch uitgewerkt. Dit heet een uitvoeringsontwerp.

Wat gebeurt er met de bomen en het andere groen?

In de huidige straten van de Zeeheldenbuurt is weinig groen in de openbare ruimte aanwezig. Er komt meer groen in de wijk om de biodiversiteit te vergroten, afwatering te verbeteren en hittestress tegen te gaan. Dit doen we door groenstroken aan te leggen. Deze groenvakken zijn minimaal 2 meter lang en 1 meter breed. Door gebruik te maken van grote groenvakken voorkomen we dat her en der verspreid door de wijk kleine groenvakken zijn op onlogische locaties. De groenvakken zijn zo groot mogelijk gemaakt, maar er is wel rekening gehouden met bereikbaarheid.

Bomen

Er worden 106 bomen gekapt en 50 nieuwe bomen geplant. Veel bomen die gekapt worden hebben een bomenziekte. Een aantal van deze bomen zijn inmiddels al dood.

Bijna alle bomen in de Zeeheldenbuurt staan op kabels en leidingen (gas, water, stroom, data) die onder de grond liggen. Dit komt onder andere doordat er weinig ruimte is. Volgens de eisen van de eigenaren van deze kabels en leidingen mogen nieuwe bomen niet boven kabels en leidingen geplant worden. Ook moeten nieuwe bomen goede groeiomstandigheden krijgen en moet per boom een groeiplaatsverbetering aangebracht worden. Deze groeiplaatsverbetering neemt ook ruimte in beslag.

Planten

Planten onder de bomen groeien slecht. Dit komt doordat er boomwortels in de weg zitten, de bladeren schaduw geven en ook regen tegenhouden. De gemeente Ede heeft op bijna hetzelfde locaties verschillende soorten planten geprobeerd. Dit had weinig succes. Wel groeien kruidenmengsels goed onder bomen. Daarom worden in de Zeeheldenbuurt kruidenmengsels gebruikt onder bomen. Op andere plekken worden lage heesters geplant. Er is gekozen voor heesters met verschillende bloemkleuren. Bij een aantal soorten vallen de bladeren niet af in de winter, andere soorten heesters zorgen voor nectar voor insecten. 

De volgende plantensoorten zijn toegepast:

  • Deutzia x rosea 'Yuki Cherry Blossom'
  • Hypericum calycinum
  • Caryopteris clandonensis 'Heavenly Blue'
  • Berberis buxifolia 'Nana'
  • Spiraea japonica 'Genpei'
  • Deutzia gracilis
  • Hedera helix 'Arbori Compact'
  • Diervilla splendens

Wat gebeurt er met de parkeerplaatsen?

In het nieuwe ontwerp maken we gebruik van verhoogd parkeren. Hierdoor zie je duidelijk waar je moet rijden en parkeren. Ook helpt verhoogd parkeren de wortels van bestaande bomen te beschermen. 

In het parkeerbeleid van de gemeente staan strenge regels over parkeren. Er zijn weinig parkeerplaatsen per huishouden. De gemeenteraad heeft voor dit parkeerbeleid gekozen om het gebruik van de auto te verminderen en duurzaam vervoer te verbeteren. Hierdoor komen er minder parkeerplaatsen in de Zeeheldenbuurt. In het nieuwe ontwerp staan ongeveer 450 parkeerplaatsen, wat aansluit bij de gemeentelijke regels over parkeren. Dit is ongeveer 80% van het aantal parkeerplaatsen op dit moment. 

Er komt ruimte vrij door het verminderen van het aantal parkeerplaatsen. Deze ruimte wordt gebruikt voor het aanleggen van groen en het toevoegen van maatregelen voor het klimaat en duurzaamheid. We zijn verplicht om maatregelen voor het klimaat en duurzaamheid te nemen. Dit is een van de eisen voor openbare ruimte van deze tijd. 

Parkeerstroken

Op verzoek van bewoners komen er parkeerstroken in plaats van parkeervakken. Bij parkeerplaatsen langs groenvakken komen geen uitstapstroken. Zo blijft er meer ruimte over voor het groen.

Hoe gaat de weg eruit zien?

In veel straten is de weg in het nieuwe ontwerp minder breed dan nu. Dit komt omdat we moeten voldoen aan de richtlijnen voor het ontwerp van wegen (Aanbevelingen voor Verkeersvoorzieningen Binnen de Bebouwde Kom - ASVV). Deze richtlijnen bepalen dat we rekening moeten houden met de bestaande bomen, minder weg of stoep mogen toepassen en meer groen moeten aanleggen. Wij mogen een straat niet meer inrichten zoals dat in de jaren vijftig werd gedaan.

We houden de weg veilig door lopen, parkeren, rijden en groen duidelijk te scheiden. Ook komen bij elk kruispunt verkeersplateaus. 

Verkeer

De rijbaan is 3,85 meter breed. Dit is volgens de richtlijnen voor ontwerp van wegen (ASVV) breed genoeg voor auto’s in één richting en fietsers in twee richtingen. Een enkele vrachtwagen past ook nog steeds door de straat heen. In rustige straten, waar de kans op een tegenligger niet groot is, geeft dit ruimte voor andere functies (zoals groen, parkeren, voetpaden, enzovoort). Ook helpt het tegen onbewust te hard rijden. Als er toch een tegenligger is, kan één van beiden of allebei voor een deel opzij gaan naar een inrit of leeg parkeervak. In het ontwerp is ervoor gezorgd dat er genoeg plekken zijn om uit de weg te gaan. De trottoirs (die achter de plekken om opzij te gaan liggen) hoeven niet voor uit de weg gaan te worden gebruikt. In de situatie van nu gebeurt opzij gaan ook achter geparkeerde auto's of op plaatsen waar geen auto's staan geparkeerd. Dat wordt in de nieuwe situatie niet anders.

Inritten

De ruimte om de inrit op te draaien blijft hetzelfde als het nu is. Voor veel straten in de Zeeheldenbuurt zijn draaicirkels gebruikt om te kijken of het in- en uitrijden van de inrit mogelijk is, ook als er een auto naast de inrit geparkeerd staat. Het kan zijn dat de inrit smaller wordt dan uw oprit. In het nieuwe ontwerp blijven alle bestaande inritten hetzelfde.

Wat gebeurt er met de speelplekken?

Bij drie speelplekken worden de speeltoestellen vervangen. Dit zijn: 

  • De Ruijterstraat (Slijpkruikpark)
  • Kraatsweg
  • Witte de Withstraat (kruispunt Kraatsweg - Van Galenstraat) 

Bij twee speelplekken komen geen speeltoestellen terug. Deze plekken worden initiatiefplek (hieronder leest u wat dit betekent). Dit zijn: 

  • Speelplek Banckertplein
  • Speelplek Witte de Withstraat (bij de Zoutmanstraat)

Skatepark

Het skatepark blijft zoals deze nu is. We kijken of we op deze locatie nieuwe bomen kunnen planten en zo ja, waar. Dichtbij hoogspanningsmasten mogen we geen bomen planten. 

Initiatiefplekken

De gemeenteraad heeft een speelbeleid vastgesteld waarin is gekozen om het aantal speelplekken in de gemeente Ede te verminderen. De reden hiervoor is dat het onderhoud te duur wordt. Er worden namelijk steeds meer eisen aan onderhoud gesteld. Als de speeltoestellen niet meer veilig zijn, haalt de gemeente ze weg en vervalt de speelplek. Bewoners kunnen de oude speelplek wel adopteren en er een verblijfsplek van maken die ze zelf moeten onderhouden. Dit heet een initiatiefplek. Vanuit de gemeente is geld beschikbaar om initiatieven van bewoners te ondersteunen. Met hulp van Ede Doet-bonnen(Verwijst naar een externe website) kan geld ingezameld worden voor de inrichting van de plek.

De skatebaan wordt niet opgeknapt. We kijken of we op deze locatie nieuwe bomen kunnen planten. Het is lastig omdat je geen bomen dicht bij hoogspanningsmasten mag planten. Over een paar jaar worden de hoogspanningsmasten weggehaald en dan zijn er misschien meer mogelijkheden.

Energietransitie

Landelijk is afgesproken dat we in 2050 energieneutraal moeten zijn. Dat geldt dus ook voor Ede. We stappen over op schone energie. Daarom willen wij als gemeente Ede in 2050 aardgasvrij zijn. Maar gelukkig hoeft dat niet in één keer. Om de overstap te maken naar wonen zonder aardgas, komen er nieuwe oplossingen voor koken, verwarmen en warm water.

De komende werkzaamheden in de Zeeheldenbuurt zijn een mooie kans om ook direct op zoek te gaan naar een andere mogelijkheid voor aardgas. Dat doen we graag samen met u als bewoner. Het gaat tenslotte om uw woning.

Samen met bewoners van de Zeeheldenbuurt is gewerkt aan een Buurtuitvoeringsplan (BUP). Door de bewoners wordt dit de Routekaart genoemd. In dit plan staat hoe de wijk het beste van het aardgas afgekoppeld kan worden. Ook staat erin wat mogelijke manieren van duurzaam verwarmen zijn. Op 31 mei 2024 heeft de Gemeenteraad Ede het Buurtuitvoeringsplan goedgekeurd.(Verwijst naar een externe website) De keuze voor een alternatief voor aardgas voor uw woning maakt u uiteindelijk zelf. Wij kunnen u helpen bij het maken van deze keuze.

Energie Samen Foodvalley

De Gemeente Ede werkt samen met Energie Samen Foodvalley. Dit is een duurzaam burgerinitiatief dat samen met bewoners werkt aan betaalbare energie voor iedereen. Meer informatie en ideeën over wonen zonder aardgas in de Zeeheldenbuurt vindt u op de website van Energie Samen Foodvalley(Verwijst naar een externe website).

Groene tuin en buurt

Ook in Ede zien we de gevolgen van klimaatverandering. Daar kunnen we niet omheen. Extreme regenbuien zorgen soms voor veel water op straat en in de tuin. Ook ervaren we vaker periodes van hitte en droogte. Soms kunnen we met kleine aanpassingen er samen voor zorgen dat de omgeving leefbaar blijft. Dit project biedt een mooie aanleiding om hierover na te denken. We gaan met de buurt in gesprek over hoe zij klimaatverandering zien in hun buurt en willen samen tot een plan komen. Op de website van Ede Natuurlijk! vindt u tips en informatie over water- en diervriendelijke maatregelen voor uw tuin.

Diverse buurtbewoners hebben zich aangemeld als tuinambassadeur en geven zo hun buurtbewoners advies over het vergroenen van hun tuin. Een aantal van hen hebben een bordje in hun tuin zodat ze herkenbaar zijn als tuinambassadeur. Wilt u ook gratis tuinadvies? Maak een afspraak met een tuinambassadeur(Verwijst naar een externe website).

Een boom in uw tuin

Veel bewoners vinden het belangrijk dat de buurt groener wordt. De gemeente vindt dat ook belangrijk. Helaas is er in de openbare ruimte weinig ruimte voor nieuwe bomen. Dit komt door de aanwezige kabels en leidingen in de grond. Daarom helpt de gemeente bewoners om een boom of meerdere bomen in hun eigen tuin te planten.

Samen met de tuinambassadeurs van de wijk kiezen we bomen die goed passen in verschillende tuinen, groot of klein. U kunt ook een afspraak maken met de tuinambassadeur om te kijken welke boom bij uw tuin past. De boom krijgt u gratis van de gemeente. De boom wordt op de juiste manier in uw tuin geplant. De bomen worden geplant in het najaar van 2026 of het voorjaar van 2027. Zo maken we samen de Zeeheldenbuurt groener!

Wilt u een boom in uw tuin? Meld u dan alvast aan via zeeheldenbuurt@ede.nl(Verwijst naar een e-mailadres) of neem contact op met één van de tuinambassadeurs(Verwijst naar een externe website).