Monument opknappen of verbouwen

  • Wilt u een monument verbouwen of in oude staat herstellen? Dan bent u vaak aan regels gebonden en heeft u een omgevingsvergunning nodig.
  • U kunt uw aanvraag voor de omgevingsvergunning voorbespreken met de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit.
  • Uiteindelijk vraagt u de omgevingsvergunning aan via het omgevingsloket. U heeft hiervoor een DigiD nodig.
  • Uw vergunningaanvraag wordt behandeld door Omgevingsdienst De Vallei.
  • Voor onderhoud waarbij er niets verandert aan het monument, zoals schilderen in dezelfde kleur of het opstoppen van rieten daken, heeft u geen omgevingsvergunning nodig.
  • Heeft u na raadplegen van de website en de Beleidsregel MOOI Ede (pdf, 6 MB) nog specifieke vragen? Neem dan contact op met onze monumentenadviseurs.
Direct naar het Omgevingsloket (Verwijst naar een externe website)

De kosten voor uw vergunningsaanvraag vindt u in de legesverordening(Verwijst naar een externe website).

Ede heeft op dit moment ruim 350 beschermde gemeentelijke monumenten en 200 beschermde rijksmonumenten. Samen met andere historische elementen vertellen zij het verhaal van de geschiedenis van Ede en dragen zij bij aan de identiteit van de gemeente. Het is belangrijk om zorgvuldig met monumenten om te gaan, zodat ook volgende generaties daar in de toekomst van kunnen genieten.

De ‘monumentenlijst’ van Ede is volledig opgenomen in de Cultuurhistorische Waardenkaart(Verwijst naar een externe website), waarin u alle gemeentelijke en rijksmonumenten kunt terugvinden. De sublaag ‘Gemeentelijke Monumenten - Contouren’ geeft aan welke onroerende zaken en/of terreinen onder de bescherming vallen. Bij de weergave is een opsplitsing gemaakt naar verschillende onderdelen van een gemeentelijk monument. Bij een beschermd agrarisch complex zijn bijvoorbeeld het erf met boerderij, bakhuis, wagenschuur etc. als afzonderlijke vlakken ingetekend.

De gegevens over de gemeentelijke monumenten zijn te raadplegen door de sublaag ‘Gemeentelijke Monumenten - Informatie’ in te schakelen. Door op het rode icoontje in de kaart te klikken, verschijnt de informatie over het gemeentelijk monument, inclusief de redengevende omschrijving. Ook de rijksmonumenten binnen de gemeente Ede zijn opgenomen in de kaart met een rechtstreekse koppeling naar het monumentenregister van de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed.

  • In het document Beleidsregel MOOI Ede (pdf, 6 MB) vindt u algemene technische uitvoeringsvoorschriften voor de monumenten in Ede.
  • In de redengevende omschrijving leest u of een onderdeel van een pand monumentale waarde heeft. U vraagt deze bij ons op via info@ede.nl(Verwijst naar een e-mailadres). Over het algemeen geldt de monumentale waarde voor het hele pand, zowel de binnen- als de buitenkant. Ook bijgebouwen en een tuin kunnen onder de bescherming vallen.
  • Let bij uw keuze voor een aannemer, architect en materialen goed op de kwaliteit. Dan blijven monumentale waarden in stand en behoudt het pand zijn waarde.

  • U kunt uw plan voor het opknappen of verbouwen van uw monument voorbespreken met de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit. U dient dan een conceptverzoek in. Uw plan wordt dan getoetst aan welstandsvoorschriften, het bestemmingsplan, stedenbouwkundige eisen en monumentale waarden. U krijgt dan ook de kans om eventuele aanpassingen in uw plan voor te leggen. In een vroeg stadium overleggen voorkomt u dat u investeert in ideeën die niet mogelijk zijn.
  • Na een vooroverleg kan het plan definitief worden ingebracht voor welstandsadvies. In het geval van een rijksmonument zal ook de Rijksdienst voor het Cultureel Erfgoed en eventueel de provincie Gelderland hierover adviseren.
  • Op de pagina Conceptverzoek leest u meer over het indienen van een conceptverzoek. Op de pagina Welstandsadvies lees u meer over de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit.

U vraagt de vergunning digitaal aan via het omgevingsloket en stuurt de volgende gegevens mee:

  • naam, adres, woonplaats en contactgegevens van de aanvrager;
  • adres, kadastrale aanduiding dan wel ligging van het project;
  • omschrijving van de aard en omvang van het project;
  • als de aanvraag wordt ingediend door een gemachtigde: zijn naam, adres, woonplaats en contactgegevens;
  • als het project wordt uitgevoerd door een ander dan de aanvrager: zijn naam, adres en woonplaats;
  • situatietekening, kaart, foto’s of andere geschikte middelen om de locatie te kunnen duiden;
  • opgave van de kosten van de te verrichten werkzaamheden.

U kunt alle gegevens en bestanden in de volgende bestandformaten aanleveren:

  • foto’s: PNG en JPG
  • scans: TIFF, JPG, PDF/A en PDF/A -1b
  • officedocumenten: PDF/A - 1a
  • tekeningen: PDF/X

Vereiste stukken

Bij uw vergunningaanvraag voor een verbouwing van monument moet u extra stukken meesturen.

Beschermd object

  • het monumentnummer en eventueel de naam van het monument;
  • het huidige gebruik en het gebruik van het monument na de afronding van de voorgenomen werkzaamheden;
  • een uitleg of de werkzaamheden voldoen aan de kwaliteitseisen en/of uitvoeringsvoorschriften die op het monument van toepassing zijn;
  • rapportage over de architectuurhistorie en/of bouwhistorie en/of interieurhistorie en/of kleurhistorie en/of tuinhistorie;
  • bouwtechnische rapporten met de bouwfysische, constructieve, materiaaltechnische of preventieve aspecten;
  • een beschrijving van de technische staat van het monument;
  • een bestek of werkomschrijving per onderdeel van de toe te passen constructie, materialen, afwerkingen en kleuren en de manier waarop deze worden verwerkt;
  • overzichts- en detailfoto’s die een duidelijke indruk geven van het onderdeel van het monument waar de voorgenomen werkzaamheden zullen plaatsvinden;
  • tekeningen (zie de vereisten aan tekeningen):
    • bestaande toestand en gebrekentekeningen
    • plantekeningen van de nieuwe toestand en van de voorgenomen werkzaamheden, met indien van toepassing tekeningen van de te vervangen of te veranderen onderdelen en de te verhelpen gebreken
    • aanvullende tekeningen van bestaande en nieuwe toestand, zoals detailtekeningen en doorsnedetekeningen;
  • als u een subsidie of financiële bijdrage heeft aangevraagd of wilt aanvragen, dan stuurt u ook de informatie over deze aanvraag mee.

Beschermde aanleg of structuur (bijvoorbeeld een tuin)

  • het monumentnummer en eventueel de naam van het monument;
  • een tuinhistorisch rapport of een beheerplan;
  • overzichts- en detailfoto’s die een duidelijke indruk geven van het monument in relatie tot de voorgenomen wijziging;
  • de volgende tekeningen (zie de vereisten aan tekeningen):
    • opnametekeningen van de bestaande situatie
    • plantekeningen van de nieuwe situatie
  • als u een subsidie of financiële bijdrage heeft aangevraagd of wilt aanvragen, dan stuurt u ook de informatie over deze aanvraag mee.

Vereisten aan tekeningen

Voor de tekeningen is de maximaal toe te passen schaal:

  • situatie- en geveltekeningen, plattegronden, doorsneden en dakaanzichten: 1:1000
  • detailtekeningen en geveltekeningen bij ingrijpende wijzigingen: 1:20 of 1:50

Uit de situatietekening blijkt de oriëntatie van het monument op het perceel en ten opzicht van omliggende bebouwing en wegen (noordpijl).

Plattegronden en doorsneden bevatten de volgende historische gegevens:

  • balklagen:
    • gestippeld aangegeven in plattegronden van ruimten onder de balklagen
    • getekend aangegeven in doorsneden met aanduiding van de afmeting
  • geornamenteerde (stuc-)plafonds, gestippeld aangegeven in plattegronden van de desbetreffende ruimten;
  • houtafmeting, balklagen en kapconstructie, aangegeven in doorsnedetekeningen van de bestaande toestand;
  • bijzondere ruimten of bouwdelen, direct of indirect betrokken bij de activiteit, aangegeven in plattegronden.

Als u het niet eens bent met een verleende vergunning of een besluit over uw vergunningaanvraag, dan kunt u hiertegen bezwaar maken. Op de pagina Bezwaarschrift indienen leest u hier meer over.

Zienswijze op ontwerpbesluit rijksmonument

Bent u het niet eens met een ontwerpbesluit over een omgevingsvergunning voor een rijksmonument, dan kunt u bij burgemeester en wethouders een zogenoemde zienswijze indienen. Vermeldt hierin uw naam, de datum, het adres van het monument met de vermelding 'zienswijze', een omschrijving van het plan en waarom u het hier niet mee eens bent. U moet de zienswijze ondertekenen en binnen zes weken na de datum van publicatie in Gemeentenieuws Ede indienen bij het college van burgemeester en wethouders, p/a Bureau Monumenten, Postbus 9022, 6710 HK Ede.

Beroep tegen verleende vergunning rijksmonument

Bent u het niet eens met een verleende omgevingsvergunning voor een rijksmonument, dan kunt u binnen zes weken na de datum van verzending in beroep bij de administratieve rechter. In het beroepschrift zet u in ieder geval uw naam, de datum, een omschrijving van het betreffende besluit en de gronden voor het beroep. Vergeet niet het beroepschrift te ondertekenen. U stuurt het naar de rechtbank.

De vergunning voor een rijksmonument gaat pas in wanneer de beroepstermijn van zes weken is verstreken. Daarna wordt de vergunning van kracht, tenzij u de Rechtbank om een voorlopige voorziening vraagt. In dat geval moet de beslissing op dat verzoek worden afgewacht.

Voor het jaar 2024 zijn de middelen uitgeput en is het helaas niet meer mogelijk om subsidie aan te vragen. Vanaf volgend jaar is het weer mogelijk om een nieuwe subsidieaanvraag in te dienen.

Verduurzamen

Vanaf 2024 vergoeden we de monumentenleges bij het doen van verduurzamingsmaatregelen. Op deze manier willen we het verduurzamen van monumenten stimuleren. Meer hierover vindt u op de website Ede-natuurlijk(Verwijst naar een externe website).

Bent u eigenaar van een monument? Dan kunt u zich abonneren op de Monumentenwacht Gelderland. Deze stichting inspecteert de bouwkundige staat van een monument. Het inspectierapport dat de monumentenwacht schrijft, kunt u gebruiken om onderhouds- of restauratiewerkzaamheden te plannen. Meer informatie leest u op de website van de Monumentenwacht Gelderland(Verwijst naar een externe website).

De abonnements- en inspectiekosten worden vergoed door de gemeente Ede. Neem hierover contact met ons op.

Een eigenaar of andere belanghebbende kan een gebouw of object voordragen voor de gemeentelijke monumentenlijst. De gemeente kan ook zelf een monument aanwijzen, bijvoorbeeld door advies van de Commissie Ruimtelijke Kwaliteit. Het gemeentebestuur beslist uiteindelijk of het gebouw of object op de monumentenlijst komt.

Voor een rijksmonument is het anders, hierbij neemt het rijk het initiatief voor het aanwijzen en beschermen van rijksmonumenten. Dit proces kunt u lezen op de website van de Rijksoverheid(Verwijst naar een externe website).